Διάθεση για περαιτέρω στήριξη των παραγωγών εκεί όπου τα αντικειμενικά στοιχεία πιστοποιούν απώλεια εισοδήματος λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών, στη διάρκεια της προηγούμενης καλλιεργητικής περιόδου, εκφράζεται από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, τουλάχιστον με βάση όσα αναφέρθηκαν κατά τις συζητήσεις για τον προϋπολογισμό στη Βουλή.
Τόσο ο υπουργός, Κώστας Τσιάρας, όσο και ο υφυπουργός, Διονύσης Σταμενίτης, άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο ειδικής στήριξης ακόμα και των ελαιοκαλλιεργητών, καθώς όλοι ξέρουν ότι η τελευταία ελαιοκομική περίοδος άφησε πολλές αγροτικές ζώνες με μεγάλο έλλειμμα παραγωγής, κάτι που επηρεάζει ανάλογα και το εισόδημα των παραγωγών.
Από το βήμα της Βουλής, ο υπουργός παρουσίασε την περασμένη Παρασκευή συνοπτικά τις βασικές προτεραιότητες του υπουργείου και της κυβέρνησης στα αγροτικά θέματα ενόψει 2025, άτυπα ιεραρχώντας τες ως εξής:
1. Στήριξη παραγωγών – μείωση κόστους παραγωγής (στοιχεία αλληλένδετα)
2. Εξυγίανση Οργανισμών – Εποπτευόμενων φορέων, όπως ο ΟΠΕΚΕΠΕ
3. Προώθηση ενός ανθεκτικού και βιώσιμου μέλλοντος για τον Έλληνα αγρότη
Με λίγα λόγια, ο επικεφαλής στο υπουργείο γνωρίζει πως το μείζον θέμα αυτή την στιγμή είναι η ουσιώδης στήριξη των αγροτών, με εστίαση ίσως σε όσους έσπειραν/φύτευσαν την Άνοιξη. Δίχως να υπάρχουν καθαροί αριθμοί ανά ΔΑΟΚ για όλες τις καλλιέργειες, τα επίσημα νούμερα από τις ΠΕ Σερρών και η επώνυμη πληροφόρηση από ΔΑΟΚ Καβάλας, Δράμας και Δυτικής Ελλάδας, επαληθεύουν πως το δεύτερο εξάμηνο του 2024 χαρακτηρίστηκε από ακραία θερμική καταπόνηση, μακριά από τα συνήθη κλιματικά μοντέλα, για εαρινές καλλιέργειες, ελαιόδεντρα και κηπευτικά ανοιχτού τύπου, κόβοντας με συνοπτικές διαδικασίες από 30% έως 60% τις αποδόσεις και μαζί τα δυνητικά έσοδα.
Είναι επίσης γνωστό ότι οι εισροές αποτελούν με τη σειρά τους εμπορεύματα που υπακούν σε διαφορετικά θεμελιώδη προσφοράς και ζήτησης, τα οποία πολλές φορές διαμορφώνονται μακριά από την πραγματικότητα στο χωράφι (γεωπολιτικές εξελίξεις και δυσκολίες προμήθειας). Στην πράξη λοιπόν, τα κόστη για τη συντριπτική μερίδα των αγροτών παραμένουν σε επίπεδα 2023. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, τα έξοδα για τις βασικές λιπάνσεις στα σιτηρά, τα οποία παίζουν μήνα Δεκέμβριο σε όμοια επίπεδα με πέρυσι. Τα ανωτέρω στοιχεία από μόνα τους καταδεικνύουν ότι ο πολύς αγροτικός κόσμος αντιμετωπίζει σοβαρό έλλειμμα ρευστότητας.
Αναλυτικά η ομιλία του υπουργού έχει ως ακολούθως:
Μετά την συγκομιδή περισσότερα για αποζημιώσεις στην ελιά
Σύμφωνα τώρα με απάντηση του υφυπουργού Διονύση Σταμενίτη σε ερώτημα του βουλευτή Λέσβου, Χαρ. Αθανασίου, μετά την ολοκλήρωση της συγκομιδής, αρχές 2025 θα εξεταστούν τα μέτρα στήριξης στην ελαιοκαλλιέργεια λόγω ξηρασίας. Ο υφυπουργός στην πρωτολογία του υπενθύμισε επίσης πως στην πανδημία όταν χρειάστηκε, βρέθηκαν 150 εκατ. ευρώ για την στήριξη του ελαιοκομικού τομέα.
«Τα προβλήματα που προκαλεί η ανομβρία στις καλλιέργειες τα γνωρίζουμε, τα καταγράφουμε, τα παρακολουθούμε και εξετάζουμε τους τρόπους με τους οποίους θα επέμβουμε όχι μόνο για φέτος αλλά και για το μέλλον», σημείωσε ο υφυπουργός συνεχίζοντας πως ο ΕΛΓΑ και η ΔΑΟΚ διενήργησαν ελέγχους από τους οποίους όντως προκύπτει ότι υπάρχει μείωση της παραγωγής λόγω της ξηρασίας, με συνέπειες:
- Συρρίκνωση ελαιοκάρπου
- Αφυδάτωση ελαιοκάρπου
- Ξήρανση της κόμης των δέντρων
- Μειωμένη παραγωγή
Ο Διονύσης Σταμενίτης επεσήμανε αμέσως μετά ωστόσο ότι οι απώλειες στην παραγωγή από την συρρίκνωση και αφυδάτωση του ελαιοκάρπου δεν καλύπτονται από τον ΕΛΓΑ, σύμφωνα με τη νομοθεσία, υπογραμμίζοντας βέβαια ότι το υπουργείο θα διερευνήσει την ύπαρξη άλλου εργαλείου, εφόσον πληρούνται οι δημοσιονομικές και θεσμικές προϋποθέσεις για Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις ή για αποζημιώσεις λόγω ξηρασίας μέσω κάποιου χρηματοδοτικού εργαλείου από την ΕΕ.
«Για όλα απαιτείται τεκμηρίωση βάσει συγκεκριμένων στοιχείων, ωστόσο πριν την λήξη της περιόδου συγκομιδής δεν μπορούμε να έχουμε ακριβή εικόνα για το τελικό προϊόν. Συνεχίζουμε να παρατηρούμε την εξέλιξη της καλλιέργειας στη Λέσβο αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, οπότε θα έχουμε πιο σαφή στοιχεία τους πρώτους μήνες του 2025. Τότε θα έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για την επιλογή του χρηματοδοτικού εργαλείου. Μην αμφιβάλετε ότι θα πράξουμε καθετί για την στήριξη της ελιάς. Δεν μου αρέσει να το επαναλαμβλάνω αλλά είναι πρωτοφανές το ποσό των 150 εκατ. ευρώ με το οποίο ενισχύσαμε την ελιά κατά την πανδημία ενώ στην περίπτωση της Λέσβου χορηγήθηκε και ειδική ενίσχυση de minimis 21 ευρώ το στρέμμα», ανέφερε ο υφυπουργός.
Αναλυτικά ο διάλογος στη Βουλή μεταξύ υφυπουργού και βουλευτή Λέσβου έχει ως ακολούθως:
Στο 100% η επιστροφή του ΕΦΚ από το 2025
Όσον αφορά λοιπόν τα μέτρα στήριξης των παραγωγών για το 2025, κατά την ομιλία του ο υπουργός Κώστας Τσιάρας ανέφερε πως «αφενός από την Επιστροφή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του αγροτικού πετρελαίου και αφετέρου μέσω του φθηνού αγροτικού ρεύματος (εννοώντας μάλλον το σχήμα «ΓΑΙΑ») για πρώτη φορά επιστρέφεται το 100% του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στους αγρότες, μέσα από ένα δίκαιο μηχανισμό. Αυτό είναι ιστορικής σημασίας για τη στήριξη του κόστους παραγωγής». Υπενθυμίζεται εδώ πως από το 2022, οι αγρότες λάμβαναν το 50% του ΕΦΚ, κοινώς το 0,5 Χ 0,41 (πάγιος συντελεστής) = 0,205, Εφεξής, η επιστροφή θα γίνεται μόνιμα στο 100% (κοινώς στο 0,41) και αποκλειστικά βάσει διαβιβασμένων τιμολογίων στο mydata και esend με τέσσερεις έναντι πληρωμές ανά τρίμηνο και μια λογιστική εκκαθάριση (31 Ιανουαρίου επόμενου έτους).
Δέσμευση για εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο Κώστας Τσιάρας έκανε ειδική μνεία στην ανάγκη εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ. «Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι στο επίκεντρο της δημοσιότητας για παθογένειες που έρχονται από το αρκετά μακρινό παρελθόν. Δεσμεύομαι προσωπικά για την εξυγίανση του, ώστε να λειτουργεί με όρους διαφάνειας και δικαιοσύνης. Παρά τα προβλήματα, από 1/1/2024 έως 11/12/2024, ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει καταβάλει 2,084 δισ. ευρώ στους Έλληνες παραγωγούς, ενώ προγραμματίζονται ακόμη περισσότερες πληρωμές έως το τέλος του έτους», είπε. Συμπλήρωσε ότι οι παθογένειες του Οργανισμού έρχονται από το αρκετά μακρινό πολιτικό παρελθόν, αλλά «το ζήτημα είναι ότι πρέπει με κάθε τρόπο και με κάθε δυνατότητα να διασφαλίσει κανείς -εν προκειμένω η κυβέρνηση- την ομαλή ροή των ευρωπαϊκών πόρων προς τους Έλληνες παραγωγούς». Επανέλαβε, ακόμα, ότι η εξυγίανση του Οργανισμού αποτελεί προσωπικό του προτεραιότητα.
Μεγάλη προσπάθεια για ρύθμιση των κόκκινων δανείων
Ο υπουργός έκανε ειδική αναφορά και στην ρύθμιση των κόκκινων Αγροτικών Δανείων επισημαίνοντας ότι το επόμενο διάστημα θα έρθει στη Βουλή νέα ρύθμιση. «Προχωρούμε σε ρύθμιση για 21.000 αγρότες και περισσότερους από 750 συνεταιρισμούς, απαλλάσσοντάς τους από δεσμεύσεις που έρχονται από το παρελθόν. Αυτή η κίνηση θα δώσει νέα ώθηση στον αγροτικό κόσμο». Απαντώντας, δε, στους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους του ΠΑΣΟΚ, Δημήτρη Μάντζου και ΚΚΕ, Νίκου Καραθανασόπουλου, ο υπουργός σημείωσε «Ποιος φέρνει τη ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια; Ξεχάσατε ότι έγιναν προσπάθειες στο παρελθόν; Ξεχάσατε τον κ. Κόκκαλη, που ως υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης επιχείρησε να περάσει τέτοια ρύθμιση και δεν κατάφερε; Αν πιστεύει κάποιος ότι η προσπάθεια να διευθετηθούν τέτοιες εκκρεμότητες είναι εύκολη, ας έρθει να μας δείξει πώς γίνεται. Αυτή η ρύθμιση είναι αποτέλεσμα τεράστιας προσπάθειας».
