Γέφυρα-μνημείο με παγκόσμια μοναδικότητα στην Ελατόβρυση Ορεινής Ναυπακτίας χαρακτηρίστηκε νεότερο μνημείο με ΦΕΚ από το Υπουργείο Πολιτισμού, σύμφωνα με την Εφημερίδα «Συνείδηση», με τους κατοίκους να προτείνουν την ανάδειξή της ως «πύλη» ανάπτυξης για τη βορειοανατολική Ναυπακτία.
Αναλυτικά το δημοσίευμα:
Νεότερο μνημείο χαρακτηρίστηκε με ΦΕΚ από το Υπουργείο Πολιτισμού η γέφυρα τύπου INGLIS πλησίον του οικισμού της Ελατόβρυσης Ναυπακτίας. Ο χαρακτηρισμός προέκυψε μετά από αίτημα των κατοίκων της περιοχής μέσω της Κοινότητας και των Συλλόγων της Ελατόβρυσης. Ωστόσο οι κάτοικοι έχουν και άλλες προτάσεις για την ανάπτυξη της περιοχής βασισμένες στα μνημεία.
Η εν λόγω γέφυρα βρίσκεται τον παραπόταμο του Ευήνου στον Βοτσαῒτη 300 μ. βόρεια από το σημερινό σημείο διάβασης του τμήματος Ελατόβρυση – Καλλονή της 26ης Επαρχιακής Οδού της Αιτωλοακαρνανίας και αποτελεί το μοναδικό παγκοσμίως σωζόμενο ακέραιο δείγμα της αρχικής κατασκευής (1915) της Γέφυρας Πυραμίδας Inglis – Βαρέως Τύπου (δηλαδή για μεταφορά φορτίων και διέλευσης οχημάτων). Η γέφυρα το όνομά της το έχει πάρει από τον εμπνευστή της κατασκευής, τον Edward Inglis ο οποίος ήταν καθηγητής Μηχανικής, κοσμήτορας του King’s College στο Cambridge και υπάλληλος του Υπουργείου Πολέμου της Βρετανίας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτού του τύπου η γέφυρα έχει διάφορα πλεονεκτήματα, όπως η ταχεία συναρμολόγησή της χωρίς μηχανήματα και χωρίς μηχανικά μέσα, ενδεικτικό είναι ότι 40 άτομα μπορούν να συναρμολογήσουν μία γέφυρα 18 μέτρων σε μόλις 12 ώρες.
Η μεταλλική γέφυρα σώζεται σήμερα ολόκληρη, με μήκος 18,30 μ., είναι τοποθετημέν πάνω σε ακρόβαθρα λιθοδομής. Σήμερα είναι σε αχρησία και παρουσιάζει εμφανή σημάδια ετοιμορροπίας του σκελετού της.
Στην Ελλάδα τεκμηριώνεται η ύπαρξη τουλάχιστον 7-9 σημείων συναρμολόγησης της Γέφυρας Πυραμίδας Βαρέως Τύπου. Τα πέντε από αυτά ήταν πάνω στην κοίτη ή μέσα στη λεκάνη απορροής του ποταμού Εύηνου, που διασχίζει την Ορεινή Ναυπακτία, μια κατ’ εξοχήν δύσβατη και απομονωμένη περιοχή της χώρας με έντονα ανάγλυφο έδαφος.
Όλες οι Γέφυρες Πυραμίδες της Ορεινής Ναυπακτίας τοποθετήθηκαν σε καιρό ειρήνης, μεταξύ των ετών 1920-1958, πάνω σε ημιονικές οδούς επικοινωνίας μεταξύ χωριών της περιοχής, με σκοπό να εξυπηρετήσουν τις καθημερινές χρήσεις μεταφοράς προσώπων, υποζυγίων και φορτίων σε μια εποχή κατά την οποία κάρα ή οχήματα δεν υπήρχαν στην περιοχή αυτή.
Το έτος 1957, στα πλαίσια δημόσιου έργου, συναρμολογήθηκε, προτελευταία στην Ορεινή Ναυπακτία, η Γέφυρα Πυραμίδα μεταξύ Ελατόβρυσης – Καλλονής. Τα στοιχεία και τα εξαρτήματα αυτής, καθώς και της τελευταίας συναρμολογηθείσας (το 1958) γέφυρας μεταξύ Ελατόβρυσης – Δενδροχωρίου, φαίνεται ότι προήλθαν από τη μοναδική αποσυναρμολόγηση Γέφυρας Πυραμίδας που τεκμηριώνεται στην Ορεινή Ναυπακτία και έγινε στο Βαλτσόρεμα Αχλαδόκαστρου το έτος 1954.
Η Γέφυρα Πυραμίδα Ελατόβρυσης – Καλλονής, μετά την καταστροφή ή παράσυρση όλων των άλλων τεκμηριωμένων περιπτώσεων της Ορεινής Ναυπακτίας και του ελληνικού χώρου, αποτελεί το τελευταίο και ακέραιο δείγμα της αρχικής κατασκευής (περιόδου 1916- 1924) της γέφυρας Πυραμίδας – Inglis βαρέως τύπου, στη χώρα μας αλλά και παγκοσμίως και ταυτόχρονα σημαντικότατη μαρτυρία της επιστημονικής – τεχνολογικής εξέλιξης της στρατιωτικής – πολιτικής γεφυροποιίας καθώς και της κοινωνικοοικονομικής εξέλιξης – ιστορίας της κατ’ εξοχήν δύσβατης περιοχής της Ορεινής Ναυπακτίας.
Σχέδιο – πρόταση για τη βελτίωση των υποδομών στην περιοχή
Με βάση λοιπόν τη συγκεκριμένη γέφυρα, αλλά και την πρόσφατα αποκατεστημένη πέτρινη γέφυρα του 19ου αιώνα που ενώνει την Κλεπά με τα Κρυονέρια και την Ελατόβρυση οι κάτοικοι της περιοχής προτείνουν και ζητούν παρεμβάσεις ώστε η ευρύτερη περιοχή να καταστεί η βορειανατολική πύλη της Ναυπακτίας.
Το σχέδιο έχει στόχο αφενός να επιτρέψει στις δύο γέφυρες να συνεχίσουν να ενώνουν προορισμούς στο μέλλον και αφετέρου να καταστήσουν το σημερινό «τυφλό σημείο» σε βορειοανατολική πύλη του Δήμου Ναυπακτίας. Πύλη εισόδου – εξόδου και πρόσβασης κατοίκων, τουρισμού, πολιτισμού, επικοινωνίας και τελικά ιδανικό μέσο για την επίτευξη και διατήρηση της βιωσιμότητας της περιοχής αυτής αλλά και της Ορεινής Ναυπακτίας γενικότερα.
Το προτεινόμενο σχέδιο περιλαμβάνει τις παρακάτω δράσεις:
1. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ & ΔΑΣΙΚΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ
1 ΕΛΑΤΟΒΡΥΣΗ – ΓΡΑΜΜΕΝΗ (από βελτίωση βατότητας έως ασφαλτόστρωση 26ης
Ε.Ο.)
1A Ελατόβρυση – Καλλονή – Κριάτσι
1Β Ελατόβρυση – Ι.Μ. Αγ. Ιωάννη προς Γραμμένη
1Γ Ελατόβρυση – Ι.Μ. Αγ. Ιωάννη προς Αρτοτίνα
1Δ Ελατόβρυση – Καλλονή – Κυδωνιά – Λεύκα
2 ΕΛΑΤΟΒΡΥΣΗ – ΛΑΛΚΑ – ΔΕΝΔΡΟΧΩΡΙ – ΛΙΒΑΔΑΚΙ (βελτίωση δασικών διαδρομών)
2A Ελατόβρυση – Λάλκα
2Β Ελατόβρυση – Δενδροχώρι προς Κλεπά
2Γ Ελατόβρυση – Δενδροχώρι – Λιβαδάκι
3 ΚΛΕΠΑ >>> ΛΕΥΚΑ – ΓΡΑΜΜΕΝΗ (από βελτίωση βατότητας έως ασφαλτόστρωση)
Κλεπά – Λιβαδάκι – Μανδρινή – προς Λεύκα
2. ΙΔΡΥΣΗ ΝΕΩΝ ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ & ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΗΔΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΑ ΔΙΚΤΥΑ
4 ΚΡΥΟΝΕΡΙΑ – ΚΛΕΠΑ – ΕΛΑΤΟΒΡΥΣΗ (ιστορικά μονοπάτια)
4A Κρυονέρια – Κλεπά
4Β Λάλκα – Κλεπά
4Γ Ελατόβρυση – Κλεπά
3. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΔΙΑΒΑΣΕΩΝ (ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΩΝ & ΙΔΡΥΣΗ ΝΕΩΝ)
ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΔΙΑΒΑΣΕΙΣ ( & ΜΝΗΜΕΙΑ )
3 ποταμού Ευήνου (πετρογέφυρο, εποχικές διαβάσεις)
2 παραποτάμων Ευήνου (νέα γέφυρα 26ης Ε.Ο., εποχική διάβαση ή τεχνικό έργο)
7 χειμάρρων (γέφυρα Inglis, εποχικές διαβάσεις, τεχνικά έργα)
4. ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΡΓΩΝ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ (για την υποβολή προτάσεων υποδομών βιωσιμότητας)
4 ΤΕΡΜΑΤΙΚΟΙ ΝΑΥΠΑΚΤΙΑΣ : Ελατόβρυση, Κρυονέρια, Κλεπά, Γραμμένη Οξυά
8 ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΙ : Καλλονή, Κυδωνιά, Λεύκα, Μανδρινή, Λιβαδάκι, Δενδροχώρι,
Λάλκα, Γρηγόρι
ΤΕΡΜΑΤΙΚΟΣ ΦΩΚΙΔΑΣ : Κριάτσι
Δημήτρης Παπαδάκης – Εφημερίδα «Συνείδηση»
