Εως και τα τέλη του Σεπτεμβρίου θα διατηρηθούν οι ακραίες πυρομετεωρολογικές συνθήκες στη χώρα, με έντονη ξηρασία και πολύ ισχυρούς ανέμους.
Σε κατάσταση ύψιστης επιφυλακής για την εκδήλωση πυρκαγιών, με ακραίες συνθήκες που διαμορφώνουν ένα πολύ υψηλό πυρομετεωρολογικό δυναμικό, αναμένεται να παραμένει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της ελληνικής επικράτειας για τις επόμενες 45 ημέρες, δηλαδή τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου. Αυτό προκύπτει από τις εκτιμήσεις της ερευνητικής ομάδας FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών που εκπόνησε τη σχετική μελέτη και ενημέρωσε τις Αρχές.
Είναι η πρώτη φορά που στη χώρα μας διεξάγεται αυτή η αναλυτική έρευνα που συνυπολογίζει όλα τα καιρικά δεδομένα τα οποία διαμορφώνουν τον κίνδυνο πρόκλησης πυρκαγιών. Σύμφωνα μάλιστα με τα συμπεράσματα των ερευνητών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, ο κίνδυνος για την εκδήλωση πυρκαγιών θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα, ακόμα και καθ’ όλη τη διάρκεια του Οκτωβρίου. Οι συνθήκες που συνεκτιμήθηκαν αφορούν την έντονη ξηρασία, την απουσία των βροχοπτώσεων, τις υψηλές θερμοκρασίες αλλά και τους ανέμους που αναμένεται να πνέουν ισχυροί για τον επόμενο ενάμιση μήνα. Για τις υπόλοιπες ημέρες του Αυγούστου, από την υψηλή και ακραία κατάσταση εξαιρούνται μόνο περιοχές της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας, ενώ για τον Σεπτέμβριο είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η Κρήτη, η Ρόδος και οι Κυκλάδες από το υψηλό δυναμικό μπαίνουν σε ακραία κατάσταση όπου συνεχίζει να παραμένουν ολόκληρη η Πελοπόννησος, η Αττική αλλά και η δυτική Ελλάδα.
«Πρόκειται ουσιαστικά για μια εκτίμηση του βαθμού που το περιβάλλον είναι πολύ ευνοϊκό για την εκδήλωση περιστατικών των οποίων ο έλεγχος θα είναι πολύ δύσκολος. Προσπαθούμε να αποτυπώσουμε με κάθε τρόπο τις συνθήκες και την εικόνα του πεδίου. Πρέπει να τονιστεί ότι ημέρες ή σύντομες περίοδοι με δυσμενείς πυρομετεωρολογικές συνθήκες μπορούν πρόσκαιρα και τοπικά να οδηγούν σε αναβάθμιση του πυρομετεωρολογικού δυναμικού», επισημαίνει στη Realnews ο ερευνητής της ομάδας FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γιώργος Παπαβασιλείου.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της ομάδας FLAME, κατά τις προηγούμενες ημέρες όπου οι φωτιές σάρωσαν τη χώρα, με τις πυρκαγιές να ξεπερνούν τις 150 την περασμένη Τρίτη, «το περιβάλλον ήταν πολύ ευνοϊκό και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των φαινομένων. Η υγρασία της βλάστησης ήταν σε μηδενικό επίπεδο, η θερμοκρασία ακραία ενώ οι άνεμοι σάρωναν το πεδίο με ένταση και ριπές 8-9 μποφόρ».
Στόχος η ετοιμότητα
Οσον αφορά τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές, ο Γ. Παπαβασιλείου σημειώνει πως «η πολύ δύσκολη αυτή κατάσταση είχε προβλεφθεί σωστά, όπως φάνηκε και από τις εκτιμήσεις στις οποίες είχαμε προβεί. Αλλά ο σκοπός δεν είναι να ελέγξουμε από την πρώτη χρονιά την επιτυχία αυτής της προσπάθειας, αλλά είναι μια εργασία ώστε να βελτιώσουμε την ενημέρωση και την ετοιμότητα των φορέων του κρατικού μηχανισμού σε βάθος χρόνου».
Το πυρομετεωρολογικό δυναμικό περιγράφει πόσο ευνοϊκές είναι οι μετεωρολογικές συνθήκες για την εκδήλωση και την εξάπλωση δασικών πυρκαγιών. Στόχος της εκτίμησης είναι η καταγραφή των περιφερειών και των περιφερειακών ενοτήτων της Ελλάδας όπου με βάση αναλύσεις, το περιβάλλον αναμένεται να είναι λιγότερο ή περισσότερο ευνοϊκό για την εκδήλωση και την εξάπλωση δασικών πυρκαγιών.
«Το δυναμικό για τον επόμενο ενάμιση μήνα θα διατηρηθεί ως ακραία κατάσταση», τονίζει ο Γ. Παπαβασιλείου. «Δυστυχώς τον Αύγουστο που διανύουμε η βλάστηση είναι σε εξαιρετικά εύφλεκτη κατάσταση με την εκτίμησή μας γι’ αυτόν τον μήνα να είναι σε επίπεδα υψηλού έως ακραίου δυναμικού. Δυστυχώς αυτή η εικόνα θα διατηρηθεί και τον Σεπτέμβριο και θα επεκταθεί ειδικά σε περιοχές της δυτικής και νότιας Ελλάδας αλλά και της Κρήτης που αναβαθμίζονται σε ακραίο επίπεδο».
Να σημειωθεί ότι τόσο για τις πύρινες ημέρες του Αυγούστου όσο και για τους προηγούμενους μήνες οι εκτιμήσεις της ομάδας FLAME ήταν καθοριστικές, με το μοντέλο της πρόγνωσης να σημειώνει μεγάλο ποσοστό επιτυχίας. Εκείνη η πρόβλεψη αφορούσε τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Υπήρξε ένα ήπιο ξεκίνημα της αντιπυρικής περιόδου, κυρίως σε περιοχές της δυτικής και της βόρειας χώρας, διότι τον Απρίλιο και τον Μάιο υπήρξαν κάποιες βροχοπτώσεις. Στη συνέχεια όμως η νότια χώρα είχε δυναμικό για περιστατικά πυρκαγιάς όπως προέβλεπε το μοντέλο των επιστημόνων για να ακολουθήσει αναβάθμιση του δυναμικού σε υψηλό και ακραίο.
«Είναι μια πιλοτική έρευνα της ομάδας μας και ο σκοπός είναι να τη βελτιώσουμε στο μέλλον. Οσο θα υπάρχουν καλύτερα δεδομένα τόσο θα προκύπτουν ασφαλέστερες προγνώσεις. Χρησιμοποιήσαμε τα διαθέσιμα εποχικά μετεωρολογικά δεδομένα και τις αναλύσεις του παρελθόντος ώστε να εξαγάγουμε μια εκτίμηση του δυναμικού που υπάρχει σε διαφορετικές περιοχές της χώρας», εξηγεί στην «R» ο πυρομετεωρολόγος Γ. Παπαβασιλείου.
Σύμφωνα με τον ίδιο «τα δεδομένα περιείχαν στοιχεία και τιμές της βροχόπτωσης, της θερμοκρασίας, των ανέμων, της υγρασίας. Αυτά τα δεδομένα όρισαν τη χώρα σε διαφορετικά κομμάτια, τα ομαδοποιούμε σε περιοχές και αυτό που παρουσιάσαμε είναι η σωρευτική επίδραση των πυρομετεορολογικών συνθηκών για τους επόμενους μήνες».
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της πυρομετεωρολογικής ομάδας FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, οι ημέρες που είναι θερμές με ξηρές συνθήκες και ανεμώδη καιρό ο λεγόμενος «Hot, Dry, Windy» (ζεστός, ξηρός, ανεμώδης)- έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, ενώ παρατηρείται επέκταση αυτού του φαινομένου και τον Σεπτέμβριο, γεγονός πολύ ανησυχητικό.
«Αν έχουμε ενάρξεις πυρκαγιών, ακόμα και σε μια περιοχή με πιο υποβαθμισμένο δυναμικό, και ταυτόχρονα εκείνες τις ημέρες επικρατούν ακραίες συνθήκες, όπως έντονοι άνεμοι, δεν σημαίνει ότι δεν θα έχουμε δύσκολα περιστατικά. Αντιθέτως, οι δύσκολες φωτιές θεωρούνται δυστυχώς φυσιολογικές και αναμενόμενες και σε περιοχές με χαμηλό πυρομετεωρολογικό δυναμικό», προσθέτει ο ερευνητής της ομάδας FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Οι επιστήμονες αναφέρουν πως αυτά τα δεδομένα θα ήταν πιο σημαντικό να συνδυάζονται και με δειγματοληψίες της βλάστησης, δηλαδή να έχουμε δειγματοληψία της περιεχόμενης υγρασίας τόσο της νεκρής όσο και της ζωντανής βλάστησης. Αυτό δεν γίνεται ακόμα στη χώρα μας, όπου έχουμε μόνο εκτίμηση της εδαφικής υγρασίας.
Αγωνία μέχρι το τέλος της αντιπυρικής περιόδου
Τα κλιματικά δεδομένα που διατηρούν σε υψηλά επίπεδα τον κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιών
Αύγουστος 2025
Ο Ιούλιος του 2025 χαρακτηρίστηκε στο σύνολο της χώρας από σημαντικά μειωμένες βροχοπτώσεις, πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες και συνθήκες έντονης ατμοσφαιρικής ξηρασίας, οι οποίες επιδείνωσαν το πυρομετεωρολογικό δυναμικό του Αυγούστου, δημιουργώντας ένα περιβάλλον πολύ ευνοϊκό για πυρκαγιές. Ετσι, σύμφωνα με την έρευνα της ομάδας FLAME, για τον Αύγουστο αναβαθμίζεται από υψηλό σε ακραίο το πυρομετεωρολογικό δυναμικό σε Αττική, Πελοπόννησο και δυτική Ελλάδα. Ακόμη, αναβαθμίζεται από μέσο σε υψηλό το πυρομετεωρολογικό δυναμικό σε ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Ηπειρο, Στερεά Ελλάδα, βόρειο Αιγαίο και Ιόνια Νησιά. Διατηρείται υψηλό το πυρομετεωρολογικό δυναμικό σε νότιο Αιγαίο και Κρήτη. Παράλληλα, από χαμηλό σε μέσο αναβαθμίζεται το πυρομετεωρολογικό δυναμικό σε κεντρική Μακεδονία, δυτική Μακεδονία και Θεσσαλία.
Σεπτέμβριος 2025
Αν και όλοι μας θα υποθέταμε ότι τον Σεπτέμβριο ο κίνδυνος έχει περάσει, το μοντέλο πρόγνωσης «χτυπά συναγερμό» για ορισμένες περιοχές. Ετσι, εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί ακραίο το πυρομετεωρολογικό δυναμικό σε Αττική, δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησο και επιπλέον θα αναβαθμιστεί από υψηλό σε ακραίο το πυρομετεωρολογικό δυναμικό σε νότιο Αιγαίο και Κρήτη. Διατηρείται σε υψηλό επίπεδο το πυρομετεωρολογικό δυναμικό σε ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Στερεά Ελλάδα, βόρειο Αιγαίο και Ιόνια Νησιά, ενώ επίσης διατηρείται σε μέσο το δυναμικό σε κεντρική Μακεδονία και Θεσσαλία. Αντιθέτως θα υποβαθμιστεί από υψηλό σε μέσο το δυναμικό σε Ηπειρο και από μέσο σε χαμηλό σε δυτική Μακεδονία.
Οκτώβριος 2025
Με βάση τις διαθέσιμες εποχικές προγνώσεις για τις συνθήκες που θα επικρατήσουν τον Οκτώβριο του 2025, εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί το υψηλό πυρομετεωρολογικό δυναμικό σε Στερεά Ελλάδα και βόρειο Αιγαίο. Υποβαθμίζεται από ακραίο σε υψηλό το δυναμικό σε Αττική, δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησο, νότιο Αιγαίο και Κρήτη, ενώ θα διατηρηθεί σε μέση επικινδυνότητα το δυναμικό σε Ηπειρο. Επιπλέον αναμένεται να υποβαθμιστεί από υψηλό σε μέσο το δυναμικό σε ανατολική Μακεδονία, Θράκη και Ιόνια Νησιά και να διατηρηθεί χαμηλό το δυναμικό σε δυτική Μακεδονία. Χαμηλή επικινδυνότητα αναμένεται ακόμα σε κεντρική Μακεδονία και Θεσσαλία.
Ρεκόρ στα μελτέμια!
Οι άνεμοι του Αυγούστου επεκτείνονται πλέον και σε άλλους μήνες
Οι επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ξεκίνησαν από το 2009 να παρατηρούν τα μελτέμια που από την αρχαιότητα γνωρίζουν έξαρση κυρίως τον Αύγουστο αλλά και τον Ιούλιο στο Αιγαίο. Από τη μία οι άνεμοι αυτοί προσφέρουν ευχάριστη δροσιά και πτώση της θερμοκρασίας, αυξάνουν όμως κατακόρυφα την επικινδυνότητα των πυρκαγιών, καθώς οι ριπές τους ξεπερνούν τα 50 χιλιόμετρα την ώρα που αντιστοιχούν σε περίπου 7 μποφόρ. Μόνο που οι επιστήμονες διαπίστωσαν με έκπληξη ότι τα μελτέμια τις τελευταίες χρονιές κάνουν την εμφάνισή τους όχι μόνο τον Ιούνιο αλλά επεκτείνουν τη δραστηριότητά τους ακόμη και τον Σεπτέμβριο, θεωρώντας το φαινόμενο ένα ακόμη αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, με την αύξηση της θερμοκρασίας να προκαλεί αναδιάταξη των καιρικών συστημάτων.
Ηδη για τον Αύγουστο του 2025 οι βόρειοι άνεμοι δεν έχουν κοπάσει σχεδόν σε όλη τη διάρκεια των ημερών μέχρι σήμερα, ενώ τον Ιούνιο σημειώθηκε ισχυρό μελτέμι στις 24 από τις 30 ημέρες, το μεγαλύτερο διάστημα που έχει καταγραφεί ποτέ, ενώ τις προηγούμενες δύο χρονιές διαρκούσε 14-15 ημέρες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, τα μελτέμια γνωρίζουν διαρκή άνοδο τα τελευταία χρόνια. Το δίμηνο του 2024 είχαμε μελτέμι για 39 ημέρες, 21 ημέρες τον Ιούλιο και 18 ημέρες τον Αύγουστο. Το 2016 καταγράφηκαν 47 ημέρες μελτεμιών, το 2020 46 ημέρες, το 2017 και το 2013 42 ημέρες, το 2020 40 ημέρες, με πιο «φτωχή» χρονιά το 2014 όπου υπήρξαν μόλις 20 ημέρες με ισχυρούς βόρειους ανέμους στο Αιγαίο.
ΠΗΓΗ: Realnews
