Τρία χρόνια φυλακή χωρίς αναστολή και €10.000 πρόστιμο για όσους αρνούνται να φύγουν – Καταργείται η αυτόματη νομιμοποίηση μετά από επτά χρόνια παραμονής στην Ελλάδα – Αναστολή των αιτήσεων για άσυλο – Ιατρικός έλεγχος για τις ηλικίες που δηλώνουν
Σε ένα ξερό «μην έρχεστε στην Ελλάδα» συνοψίζεται το νέο δόγμα της κυβέρνησης για τους παράνομους μετανάστες που φτάνουν στην Κρήτη με ψαροκάικα από τις ακτές της Λιβύης: μπορεί οι αριθμοί να μην παραπέμπουν σε ένα νέο 2015 -όταν σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι πέρασαν στην υπόλοιπη Ευρώπη μέσω Ελλάδας, ενώ δεκάδες χιλιάδες παρέμειναν στη χώρα μας «κερδίζοντας» (όπως ίσχυε) την άδεια παραμονής μετά από επτά χρόνια στην ημιπαρανομία- αλλά σήμερα το ευρωπαϊκό πλαίσιο είναι τελείως διαφορετικό.
Σταδιακά από τον χειμώνα του 2016 οι χώρες στα βόρεια της Ελλάδας άρχισαν να κλείνουν τα σύνορά τους και μετά τις πρόσφατες μεγάλες εκλογικές ανατροπές, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, ακόμα και χώρες όπως η Γερμανία, που αρχικά είχαν καλοδεχτεί -έστω και επιλεκτικά, με βάση τις επαγγελματικές τους δεξιότητες- πρόσφυγες από τη Συρία, τώρα σκληραίνουν δραματικά τη μεταναστευτική τους πολιτική επιδιώκοντας μάλιστα να πετύχουν και επιστροφή μεταναστών στην Ελλάδα, για περιπτώσεις που έτυχε να είναι η πρώτη χώρα υποδοχής.
Η σημαντικότερη αιτία αυτής της αλλαγής συσχετισμών ήταν -και εξακολουθεί να είναι- το Μεταναστευτικό. Γι’ αυτό, άλλωστε, ο πρωθυπουργός φρόντισε να στείλει μήνυμα καθησυχασμού στο Βερολίνο, δηλώνοντας μέσω της «Bild» ότι «η Ελλάδα δεν είναι ένας ανοιχτός διάδρομος προς την Ευρώπη».
Την ίδια στιγμή, η απόβαση στην Κρήτη χιλιάδων νεαρών ανδρών -κυρίως από την Αίγυπτο, το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές, δηλαδή από χώρες που θεωρούνται ασφαλείς, καθώς δεν αντιμετωπίζουν καταστάσεις πολέμου ή εμφυλίου, οπότε οι άνθρωποι αυτοί δεν δικαιούνται ασύλου- οδηγεί αναγκαστικά σε αποφάσεις σκλήρυνσης της πολιτικής, με την ελπίδα ότι πολύ σύντομα, μέσω των μηνυμάτων που θα στέλνουν εκείνοι που θα κρατούνται σε κλειστές δομές χωρίς την παραμικρή προοπτική να περάσουν στην υπόλοιπη Ευρώπη ή να παραμείνουν εδώ για εργασία, θα φιλοτεχνηθεί μία ιδιαίτερα αρνητική εικόνα σε όσους θα ήθελαν να ακολουθήσουν την ίδια πορεία.
Το νομοσχέδιο
Τη σκλήρυνση της πολιτικής συμπληρώνει σήμερα, Δευτέρα, η κατάθεση από τον Θάνο Πλεύρη του νομοσχεδίου που είχε ετοιμάσει ο Μάκης Βορίδης, το οποίο προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη φυλάκιση όσων δεν επιστρέφουν στην πατρίδα τους μετά την απόρριψη αίτησης ασύλου.
Παράλληλα, η Ελλάδα εξακολουθεί να επενδύει σε μία συνεννόηση -ενδεχομένως και μία συμφωνία επιστροφής παράνομων μεταναστών- με τη Λιβύη, παρά το γεγονός ότι η κατάσταση εκεί είναι προβληματική, καθώς υπάρχουν δύο κυβερνήσεις, αλλά και πάμπολλες παραστρατιωτικές ομάδες που συμμετέχουν στη διακίνηση ανθρώπων στη Μεσόγειο με το αζημίωτο.
Τα ταξίδια από το Τομπρούκ -και άλλα λιμάνια της επικράτειας του στρατάρχη Χαφτάρ, στην ανατολική Λιβύη- σταμάτησαν για λίγο στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας λόγω των μποφόρ, αλλά ξανάρχισαν την Παρασκευή, μόλις «έπεσε» ο καιρός: το αποτέλεσμα ήταν να αφιχθούν στην Κρήτη άλλοι 507 άνθρωποι, εντείνοντας την αίσθηση ασφυξίας στο νησί, που βρέθηκε απροετοίμαστο για τη διαχείριση τέτοιων αριθμών παράνομων μεταναστών.
Επιστροφή στη Λιβύη
Τις επόμενες ημέρες θα επαναληφθεί το ταξίδι της ευρωπαϊκής αποστολής στην ανατολική Λιβύη – καθώς το καθεστώς του Χαφτάρ θεωρεί ότι έχει να κερδίσει μέσα από ένα deal με την Ευρωπαϊκή Ενωση: ξέρει άλλωστε ότι το καλύτερο «χαρτί» του για να πετύχει κάποιας μορφής αναγνώριση -με ό,τι κάτι τέτοιο συνεπάγεται- είναι οι μετανάστες…
Ο Economist έγραψε ότι στο ταξίδι προς την Ευρώπη, τις μεγαλύτερες πιθανότητες να φτάσουν στον στόχο έχουν οι νέοι, υγιείς άνδρες – και όχι οι πιο ευάλωτοι, όπως τα παιδιά και οι γυναίκες. Είναι ενδεικτικό ότι από τους 12.000.000 Σουδανούς και πλέον που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, λόγω των αιματηρού εμφυλίου που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2023 και συνεχίζεται, τα παιδιά και οι έφηβοι (ασυνόδευτοι, σε πάμπολλες περιπτώσεις) είναι η πλειονότητα στις γειτονικές χώρες, όπως το Τσαντ, αλλά οι ενήλικοι άνδρες είναι το 43% του συνόλου των Σουδανών που έχουν κάνει το ταξίδι έως τη Λιβύη, με στόχο να φτάσουν στην Ευρώπη.
Σε κάθε περίπτωση, οι Σουδανοί δικαιούνται το καθεστώς του πρόσφυγα – μπορεί ο εμφύλιος στη χώρα τους να μη συγκεντρώνει πλέον τα φώτα της δημοσιότητας, αλλά οι μαρτυρίες για το τι συμβαίνει εκεί είναι ανατριχιαστικές. Η κυβέρνηση δεν σκοπεύει να εξισώσει τους ανθρώπους αυτούς με εκείνους που έχουν αποκλειστικά οικονομικό κίνητρο για να εισέλθουν στην Ελλάδα: παρά το γεγονός ότι οι Σουδανοί θα πέσουν θύματα της απόφασης για τρίμηνη -με ενδεχόμενο παράτασης, αναλόγως των μεταναστευτικών ροών- αναστολή της εξέτασης αιτήσεων ασύλου, προβλέπεται ότι θα διαμένουν σε κλειστές δομές μεν, αλλά σε διαφορετικές πτέρυγες από εκείνους που δεν έχουν την παραμικρή πιθανότητα να αποκτήσουν το καθεστώς του πρόσφυγα.
Το Stop στις καραβιές με πέντε μέτρα
Επιστρέφοντας στις μέρες της… πολιορκίας του Εβρου την άνοιξη του 2020, η κυβέρνηση περνά σε ακόμη πιο αυστηρότερο δόγμα ως προς τη διαχείριση του Μεταναστευτικού, στέλνοντας πλέον ευθέως το μήνυμα στους δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που περιμένουν στη Λιβύη και προέρχονται από χώρες της Αφρικής ότι δεν πρέπει να έρθουν στη χώρα μας.
Πέρα από την εδώ αυστηροποίηση του κανονιστικού πλαισίου και την προτεραιοποίηση των απελάσεων, η τροπολογία Πλεύρη για το πάγωμα των αιτήσεων ασύλου για ένα τρίμηνο, που πέρασε με 177 ψήφους από τη Βουλή την Παρασκευή, δημιουργεί ένα ισχυρό προηγούμενο, ακόμα ισχυρότερο και από το αντίστοιχο πάγωμα που είχε ανακοινωθεί για τις ροές από την Τουρκία τον Μάρτιο του 2020, καθώς τότε ο περιορισμός διήρκεσε έναν μήνα.
Ο λόγος που η κυβέρνηση προκρίνει την ακόμα πιο σκληρή πολιτική έχει να κάνει με τα δεδομένα που διαμορφώνονται στην Αφρική. Η οικονομική ανέχεια στη Λιβύη, ο εμφύλιος στο Σουδάν που εξελίσσεται όλο και χειρότερα και οι δύσκολες συνθήκες ζωής σε πολλές υποσαχάριες χώρες ωθούν νέους, ως επί το πλείστον, άνδρες στην αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής στην Ευρώπη. Οι ενδιαφερόμενοι έχουν «λοκάρει» την πρακτικά ακυβέρνητη Λιβύη ως «ενδιάμεσο σημείο», καθώς εκεί υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί παράγοντες που κάνουν κουμάντο. Οπως αναφέρει στο «ΘΕΜΑ» ευρωπαϊκή πηγή με γνώση της κατάστασης, η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν ελέγχει καν το λιμάνι στα δυτικά της λιβυκής πρωτεύουσας, καθώς εκεί «βασιλεύουν» παραστρατιωτικές οργανώσεις. Αντιστοίχως, στο Τομπρούκ της Ανατολικής Λιβύης οι «παραστρατιωτικοί» παίζουν εκ νέου μπάλα, πλην όμως έχουν μια στοιχειωδώς καλύτερη συνεννόηση με τον Χαλίφα Χαφτάρ, που μιλά «την ίδια γλώσσα» μαζί τους.
Μαστίγιο με… μαστίγιο
Κόντρα στη μέχρι τώρα λογική «καρότο και μαστίγιο» που εφάρμοσαν αρκετές κυβερνήσεις στο Μεταναστευτικό, η κυβέρνηση αλλάζει την προσέγγιση και περνά στο… μαστίγιο με μαστίγιο, με στόχο τη δημιουργία αντικινήτρων, ώστε ένας μετανάστης να κάνει ένα δύσκολο και δαπανηρό ταξίδι. Η επιλογή αυτή υπαγορεύεται από δύο λόγους. Αφενός η ραγδαία αύξηση των ροών στην Κρήτη, όπου μέσα σε λίγες εβδομάδες έφτασαν χιλιάδες πολίτες, «γονατίζοντας» τις αντοχές του τοπικού συστήματος, με δεδομένο μάλιστα ότι το νησί δεν διαθέτει δομή υποδοχής και ταυτοποίησης μεταναστών. Αφετέρου η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε πολιτικά να επιτρέψει μια επανάληψη της εικόνας του 2015, έστω και σε μικρότερη κλίμακα, από τη στιγμή που το πολιτικό και κοινωνικό κλίμα σε όλη την Ευρώπη έχει άρδην μεταστραφεί. «Οταν η Δανία εφαρμόζει αυστηρή αντιμεταναστευτική πολιτική, εμείς έχουμε την πολυτέλεια να κάνουμε τα καλά παιδιά της Ε.Ε.;», διερωτάται κορυφαίος υπουργός της κυβέρνησης στο «ΘΕΜΑ». Ο αρμόδιος υπουργός Θάνος Πλεύρης, πάντως, σε επικοινωνία του με το «ΘΕΜΑ» διαβεβαίωσε ότι για την πρόσφατη απόφαση παγώματος των αιτημάτων ασύλου και για την εν γένει αυστηροποίηση των μέτρων είχε υπάρξει προσυνεννόηση με την Κομισιόν, εξού και δεν υπήρξε καμία ουσιαστική αντίδραση από τις Βρυξέλλες. «Εχουμε φύγει από την εποχή που η Μέρκελ καλωσόριζε τους πρόσφυγες, τώρα δεν θέλουμε να μπουν στον κόπο να έρθουν», αναφέρει αρμόδια πηγή, εξηγώντας τη φιλοσοφία της κυβέρνησης.
Σε αυτή τη γραμμή και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος έτι μια φορά επέλεξε να στείλει ένα μήνυμα στη γερμανική κοινή γνώμη μέσω της ταμπλόιντ εφημερίδας «Bild», που έχει σκληρές θέσεις για το Μεταναστευτικό. «Η Ελλάδα δεν αποτελεί μία ανοιχτή οδό διέλευσης. Το ταξίδι είναι επικίνδυνο, το αποτέλεσμα αβέβαιο και τα χρήματα που καταβάλλονται στους διακινητές τελικά χάνονται άσκοπα. Οι παράνομες είσοδοι δεν θα οδηγούν σε νόμιμη εγκατάσταση. Το μήνυμά μας είναι σαφές: η Ελλάδα δεν είναι ένας ανοιχτός διάδρομος προς την Ευρώπη», δήλωσε, διαμηνύοντας παράλληλα ότι απαιτείται μια ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση στο πρόβλημα. Η εφαρμογή του νέου δόγματος, που ομολογουμένως έχει προκαλέσει μια αμηχανία ακόμα και σε στελέχη της Ν.Δ. που από θέσεις ευθύνης υπηρέτησαν την προηγούμενη κατάσταση (Δημήτρης Αβραμόπουλος, Σοφία Βούλτεψη, Δημήτρης Καιρίδης), επεκτείνεται και στην πραγματικότητα στις δομές μεταναστών. Μένει αφενός να φανεί αν το πάγωμα των αιτήσεων θα περιοριστεί στο τρίμηνο ή μπορεί να παραταθεί και μετά τον Σεπτέμβριο, εφόσον οι ροές συνεχίζονται. Σημειωτέον, τις τελευταίες ημέρες οι ροές περιορίστηκαν σημαντικά, αν και μένει να φανεί κατά πόσο αυτή η συνθήκη θα είναι ανθεκτική στον χρόνο. Αλλωστε, η Λιβύη είναι μια transit χώρα και έτσι θέλει να παραμείνει, με τις τοπικές αρχές να επισημαίνουν στους Ευρωπαίους συνομιλητές τους ότι ούτε θέλουν ούτε μπορούν να γίνουν… Τουρκία και να κρατήσουν εκατομμύρια πρόσφυγες αντί ενός οικονομικού αντιτίμου.
Στην Ελλάδα τώρα, οι μετανάστες που θα φτάνουν από το Λιβυκό Πέλαγος θα πηγαίνουν εφεξής… γραμμή για απέλαση. Αυτομάτως θα μπαίνουν σε καθεστώς διοικητικής κράτησης και θα δρομολογούνται οι διαδικασίες απέλασης. Αυτό βεβαίως απαιτεί και μια καλύτερη συνεννόηση με τις χώρες προέλευσής τους, π.χ. με την Αίγυπτο, από την οποία πολλοί διαφεύγουν λόγω της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης.
Τη Δευτέρα το νομοσχέδιο
Σήμερα κατατίθεται στη Βουλή το νομοσχέδιο Πλεύρη – Βορίδη, παράλληλα θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο που ανεβάζει τον χρόνο διοικητικής κράτησης για παρανόμως διαμένοντες μετανάστες έως και τους 24 μήνες. Επίσης, προβλέπει φυλάκιση για τρία χρόνια χωρίς αναστολή και πρόστιμο 10.000 ευρώ για εκείνους που αρνούνται να επιστρέψουν στην πατρίδα τους παρότι έχει απορριφθεί η αίτηση ασύλου. Παράλληλα, καταργείται η αυτόματη νομιμοποίηση των παράνομων μεταναστών αν μπορούν να αποδείξουν ότι είναι στη χώρα επτά χρόνια.
Ο Θάνος Πλεύρης προανήγγειλε την επανεξέταση των επιδομάτων που λαμβάνουν οι αιτούντες άσυλο από τον εθνικό προϋπολογισμό, αλλά και το ίδιο το μενού σίτισης στις δομές. Ο κ. Πλεύρης κινείται στη λογική του περιορισμού των επιλογών για τους μετανάστες, για να μην υπάρχει η αίσθηση ενός «ξενοδοχειακού» μενού, ενώ η κίνηση είναι περισσότερο συμβολική και δεν υπαγορεύεται τόσο από λόγους κόστους.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», παράλληλα, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Μετανάστευσης προσανατολίζεται το επόμενο διάστημα και σε έναν πιο ενεργό διαχωρισμό αιτούντων άσυλο μέσα στις δομές ή μεταξύ δομών, ανάλογα με το προφίλ.
Πρακτικά, αν κάποιος έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να πάρει άσυλο θα διαμένει σε πτέρυγα με ανάλογου προφίλ αιτούντες και αντιστοίχως όσοι κατά πάσα πιθανότητα βαίνουν προς απόρριψη της αίτησης θα τοποθετούνται από κοινού. Σύμφωνα με αρμόδια στελέχη, πλέον περίπου το 10% όσων μπαίνουν στη χώρα δικαιούνται ασύλου και αυτό γιατί πλέον αποβιβάζονται στην Ελλάδα και περισσότεροι Σουδανοί. Σημειωτέον, το «ΘΕΜΑ» είχε αποκαλύψει την περασμένη Κυριακή την πρόθεση της κυβέρνησης να φρενάρει τα αιτήματα ασύλου από μουσουλμάνους υπηκόους Συρίας, με δεδομένο ότι πλέον υπάρχει κυβέρνηση στη χώρα.
Επίσης, η κατεύθυνση του κ. Πλεύρη είναι τα πράγματα να «σφίξουν» και για όσους παρουσιάζουν πρόβλημα ταυτοπροσωπίας και φτάνουν στην Ελλάδα χωρίς τα απαιτούμενα διοικητικά έγγραφα. Γι’ αυτούς βάσει του νόμου προβλέπεται ήδη κράτηση έως και 12 μήνες, απλώς εν τοις πράγμασι δεν εφαρμόζεται, κάτι που είναι άκρως πιθανό να αλλάξει τώρα.
Πηγή:protothema.gr
