Σήμερα, Τρίτη 1η Απριλίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο του 2025 τιμάται η μνήμη της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας και των Μαρτύρων Γεροντίου και Βασιλείδου
Οσία Μαρία η Αιγυπτία
Σύμφωνα με τον συναξαριστή, τον βίο της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας συνέγραψε ο Άγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ο οποίος συνέγραψε διάφορα ασκητικά και υμνογραφικά κείμενα που διαποτίζονται από το πνεύμα της Ορθοδόξου θεολογίας και της ασκητικής παραδόσεως.
Η Οσία Μαρία γεννήθηκε στην Αίγυπτο και έζησε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Ιουστινιανού (527 – 565 μ.Χ.). Από τα δώδεκα χρόνια της πέρασε στην Αίγυπτο μια ζωή ασωτίας, αφού από την μικρή αυτή ηλικία διέφθειρε την παρθενία της και είχε ασυγκράτητο και αχόρταγο το πάθος της σαρκικής μείξεως. Ζώντας αυτήν την ζωή δεν εισέπραττε χρήματα, αλλά απλώς ικανοποιούσε το πάθος της. Η ίδια ξαγορεύθηκε στον Αββά Ζωσιμά ότι διετέλεσε: «δημόσιον προκείμενη τῆς ἀσωτίας ὑπέκκαυμα, οὐ δόσεως τινός, μὰ τὴν ἀλήθειαν, ἕνεκεν», κάνοντας δηλαδή το έργο της δωρεάν, «ἐκτελοῦσα τὸ ἐν ἐμοὶ καταθύμιον». Και όπως του απεκάλυψε, είχε ακόρεστη επιθυμία και ακατάσχετο έρωτα να κυλιέται στο βόρβορο που ήταν η ζωή της και σκεπτόταν έτσι ντροπιάζοντας την ανθρώπινη φύση.
Στην αφήγησή της όπου βασίζεται ο Βίος της δηλώνει «ήμην δέκα επτά έτη πολιτική» (δηλαδή πόρνη) και προσθέτει ότι συχνά αρνιόταν να πάρει χρήματα για τις ερωτικές της υπηρεσίες, καθώς ωθείτο «από ένα ακόρεστο και ακατάβλητο πάθος», βιοποριζόμενη περισσότερο από την επαιτεία και το γνέσιμο λιναριού.
Μετά από 17 χρόνια τέτοιας ζωής, ταξίδεψε ως την Ιερουσαλήμ για τη μεγάλη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Η ίδια πραγματοποίησε αυτό το ταξίδι ως ένα είδος «αντι-προσκυνήματος», ελπίζοντας να βρει στα πλήθη των προσκυνητών αρκετούς πελάτες για την ικανοποίηση του πάθους της. Κάλυψε τα ναύλα της προσφέροντας σεξουαλικές υπηρεσίες σε επιβάτες του πλοίου και συνέχισε τον συνηθισμένο της τρόπο ζωής για λίγο στην Ιερουσαλήμ. Ωστόσο, όταν πήγε να μπει στον Ναό του Παναγίου Τάφου για την εορτή, εμποδίσθηκε να εισέλθει από μία αόρατη δύναμη. Αντιλαμβανόμενη ότι η αιτία για αυτό ήταν ο ακάθαρτος βίος της, είχε μια αιφνίδια τάση μετάνοιας, και, βλέποντας μια εικόνα της Θεοτόκου έξω από τον ναό, προσευχήθηκε για συγχώρηση και υποσχέθηκε να εγκαταλείψει τα εγκόσμια και να ασκητεύσει. Μετά δοκίμασε και πάλι να μπει στον ναό και αυτή τη φορά μπήκε ανεμπόδιστα. Αφού προσκύνησε τον πραγματικό Τίμιο Σταυρό, επέστρεψε στην έξω εικόνα της Θεοτόκου για να την ευχαριστήσει, οπότε άκουσε μια φωνή να της λέει: «Αν περάσεις τον Ιορδάνη, θα βρεις ένδοξη ανάπαυση.» Αμέσως η Μαρία η Αιγυπτία πήγε στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην όχθη του Ιορδάνη ποταμού, όπου εξομολογήθηκε και μετέλαβε, και το επόμενο πρωί διέσχισε πράγματι τον Ιορδάνη και αποσύρθηκε στην έρημο για να ζήσει την υπόλοιπη ζωή της ασκητεύοντας εκεί εν μετανοία. Πήρε μαζί της μόνο τρία καρβέλια ψωμί και αφότου τα έφαγε ζούσε μόνο με ό,τι μπορούσε να βρει στην έρημο.
Περίπου ένα χρόνο πριν από την κοίμησή της, η Οσία Μαρία διηγήθηκε την ιστορία της ζωής της, που διαφορετικά θα μάς ήταν άγνωστη, στον Άγιο Ζωσιμά (ο οποίος πιθανώς ήταν μοναχός της παραπάνω Μονής του Αγίου Ιωάννη), που τη συνάντησε τυχαία στην έρημο. Η Οσία ήταν πλέον τελείως αποστεωμένη από την άσκηση και σχεδόν δεν μπορούσε να καταλάβει κάποιος ότι ήταν ανθρώπινο πλάσμα. Επειδή ήταν γυμνή, ζήτησε από τον Ζωσιμά να της πετάξει τον μανδύα του για να καλυφθεί και κατόπιν του διηγήθηκε την ιστορία της. Στο τέλος τού ζήτησε να τη συναντήσει στις όχθες του Ιορδάνη τη Μεγάλη Πέμπτη του επόμενου έτους και να της φέρει Αγία Κοινωνία. Το επόμενο έτος πράγματι ο Ζωσιμάς εκπλήρωσε το αίτημά της και τότε εκείνη διέσχισε τον ποταμό για να τον φθάσει περπατώντας θαυματουργικά πάνω στην επιφάνεια του νερού. Κοινώνησε και του είπε να τη συναντήσει και πάλι στη έρημο την επόμενη Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Το επόμενο έτος ο Ζωσιμάς ταξίδεψε μέχρι την τοποθεσία που την είχε πρωτοσυναντήσει, περίπου είκοσι μέρες οδοιπορίας από το μοναστήρι, και ανεκάλυψε εκεί την άψυχη σορό της Οσίας. Σύμφωνα με μια επιγραφή γραμμένη στην άμμο δίπλα στο κεφάλι της, είχε αποβιώσει την ίδια εκείνη νύχτα που είχε μεταλάβει και είχε με κάποιο τρόπο μεταφερθεί θαυματουργικά στον τόπο όπου τη βρήκε, ενώ το σώμα της είχε διατηρηθεί αναλλοίωτο επί ένα σχεδόν έτος. Ο Ζωσιμάς έθαψε το σώμα της σε λάκκο που τού έσκαψε ένα περαστικό λιοντάρι. Επιστρέφοντας στη Μονή, αφηγήθηκε την ιστορία της Αγίας Μαρίας στους μοναχούς, οι οποίοι τη διετήρησαν μεταξύ τους ως προφορική παράδοση, από στόμα σε στόμα, μέχρι που αυτή καταγράφηκε από τον επίσκοπο Σωφρόνιο.
Απολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον
Φωτισθεῖσα ἐνθέως Σταυροῦ τὴ χάριτι, τῆς μετανοίας ἐδείχθης φωτοφανῆς λαμπηδών, τῶν παθῶν τὸν σκοτασμὸν λιποῦσα πάνσεμνε, ὅθεν ὡς ἄγγελος Θεοῦ, Ζωσιμᾶ τῷ ἱερῷ, ὠράθης ἐν τὴ ἐρήμω, Μαρία «Ὅσία Μῆτερ» μεθ’ οὐ δυσώπει ὑπὲρ πάντων ἠμῶν.
