Η Τσικνοπέμπτη, η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, είναι μια ημέρα αφιερωμένη στο ψήσιμο κρέατος, με τον μυρωδάτο καπνό –την «τσίκνα»– να κατακλύζει τις γειτονιές. Από αυτόν τον καπνό πήρε και το όνομά της η ημέρα, καθώς κάθε σπίτι παραδοσιακά ψήνει κρέας ή λιώνει λίπος από χοιρινό.
Το έθιμο της Τσικνοπέμπτης έχει αβέβαιη προέλευση, ωστόσο θεωρείται ότι συνδέεται με τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων. Αυτές οι εορταστικές εκδηλώσεις, που επιβίωσαν και κατά τη χριστιανική περίοδο, ήταν αφιερωμένες στη χαρά, το φαγητό και τη διασκέδαση. Σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, η παράδοση του φαγοποτιού έχει «ομοιοπαθητικό» χαρακτήρα, καθώς συμβολίζει την ευφορία της γης.
Η Τσικνοπέμπτη σηματοδοτεί και την έναρξη των αποκριάτικων εκδηλώσεων, οι οποίες κορυφώνονται με τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα. Αντίστοιχες γιορτές συναντώνται και στο εξωτερικό, όπως η Schmutziger Donnerstag στη Γερμανία, που σημαίνει «Λιπαρή Πέμπτη», αλλά και το Mardi Gras στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ, που μεταφράζεται ως «Λιπαρή Τρίτη» και συνδέεται με μεγάλες καρναβαλικές εκδηλώσεις.
