Σαρωτικούς ελέγχους σε όλα τα επίπεδα του ηλεκτρονικού εμπορίου εξαπολύει η ΑΑΔΕ, βάζοντας στο μικροσκόπιο marketplace, e-shop αλλά και τις πλατφόρμες παραγγελίας φαγητού και καφέ. Για πρώτη φορά οι ελεγκτές επιστρατεύουν την τεχνητή νοημοσύνη ώστε να διασταυρώνουν σε πραγματικό χρόνο τραπεζικές κινήσεις, παραδόσεις courier και δεδομένα από τις ίδιες τις πλατφόρμες με όσα δηλώνουν οι επιχειρήσεις στο myDATA. Στόχος είναι να αποκαλυφθούν όσοι συνεχίζουν να τσεπώνουν τον ΦΠΑ, να εισπράττουν κανονικά τις πληρωμές και να παραδίδουν προϊόντα ή γεύματα χωρίς να κόβουν τα νόμιμα παραστατικά.
Η ειδική ομάδα ελέγχου της ΑΑΔΕ έχει δημιουργήσει μια νέα επιχειρησιακή βάση δεδομένων όπου «κουμπώνουν» όλα τα ψηφιακά ίχνη συναλλαγών: από τις ηλεκτρονικές πληρωμές με κάρτες και λογαριασμούς μέχρι τα δελτία αποστολής των courier και τα στοιχεία των ίδιων των πλατφορμών. Αλγόριθμοι σαρώνουν τις αγορές, τις δηλώσεις ΦΠΑ, τους τζίρους και τα εισοδήματα, συγκρίνοντάς τα με τις παραδόσεις και τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Έτσι, αποκαλύπτονται τα κενά που αφήνουν οι επιχειρήσεις οι οποίες δεν δηλώνουν τα πάντα στην εφορία.
Στο στόχαστρο μπαίνει ιδιαίτερα η διακίνηση προϊόντων και τροφίμων χαμηλής αξίας, εκεί όπου ευδοκιμεί η φοροδιαφυγή. Ο πελάτης παραγγέλνει έναν καφέ ή ένα σάντουιτς μέσω εφαρμογής, πληρώνει με κάρτα ή με αντικαταβολή, όμως αντί για απόδειξη παραλαβής, λαμβάνει μόνο ένα δελτίο παραγγελίας. Η επιχείρηση έχει εισπράξει τον ΦΠΑ, αλλά δεν τον αποδίδει ποτέ. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι οι καταστηματάρχες που στέλνουν εκ των υστέρων –ακόμη και μέρες μετά– ένα πρόχειρο χαρτί ή μια «απόδειξη» μέσω e-mail, η οποία όμως δεν είναι το νόμιμο παραστατικό.
Η περίπτωση της αντικαταβολής αποτελεί ακόμα μεγαλύτερη «τρύπα». Ο πελάτης πληρώνει με μετρητά στον διανομέα και το χρήμα περνάει «στο χέρι», χωρίς να αφήνει ηλεκτρονικό αποτύπωμα. Έτσι, η φοροδιαφυγή γίνεται σχεδόν ανεξέλεγκτη, αφού η επιχείρηση μπορεί να αποφύγει εντελώς την καταγραφή της συναλλαγής. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο courier περιορίζεται να επιδείξει ένα δελτίο αποστολής, χωρίς καμία ευθύνη για το αν ο επιχειρηματίας έχει κόψει απόδειξη.
Ακόμα πιο κραυγαλέες είναι οι περιπτώσεις επιχειρήσεων που πωλούν προϊόντα μέσω διαδικτύου χωρίς να έχουν καν κάνει έναρξη εργασιών στο φορολογικό μητρώο. Στην πράξη, λειτουργούν παρασιτικά, χωρίς καμία υπόσταση επιχείρησης, δημιουργώντας συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού εις βάρος των επαγγελματιών που τηρούν τις υποχρεώσεις τους.
Σύμφωνα με το επιχειρησιακό πρόγραμμα, η ΑΑΔΕ θα συλλέξει τα στοιχεία από γνωστά marketplace και πλατφόρμες διανομής φαγητού και θα τα συγκρίνει με όσα δηλώνουν οι ιδιοκτήτες στο myDATA. Η διαδικασία δεν θα αφορά φυσικά ιδιώτες που πωλούν προσωπικά αντικείμενα περιστασιακά, αλλά στοχεύει σε εκείνους που ασκούν ουσιαστικά επιχειρηματική δραστηριότητα χωρίς να κόβουν αποδείξεις. Στο επόμενο στάδιο, η εφορία φιλοδοξεί να σφίξει ακόμα περισσότερο τον κλοιό με τη νέα γενιά ταμειακών μηχανών, οι οποίες θα συνδέονται αυτόματα με τα POS και θα στέλνουν τα δεδομένα τους απευθείας στην ΑΑΔΕ.
Η μάχη δεν δίνεται μόνο στο εσωτερικό. Η φορολογική διοίκηση θα πραγματοποιήσει και κοινούς ελέγχους με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ανταλλάσσοντας στοιχεία για να εντοπιστούν διασυνοριακές περιπτώσεις φοροδιαφυγής. Όπως τονίζουν στελέχη της Αρχής, οι καιροί που οι διαδικτυακές πωλήσεις κινούνταν σε «γκρίζες ζώνες» τελείωσαν. Οι πλατφόρμες είναι πλέον υποχρεωμένες να αποστέλλουν στην ΑΑΔΕ τα δεδομένα των συναλλαγών που πραγματοποιούν οι χρήστες τους. Όσες δεν συνεργάζονται, κινδυνεύουν με πρόστιμα–μαμούθ έως 500.000 ευρώ και ακόμη με αναστολή λειτουργίας. Οι ίδιοι οι χρήστες, εάν αρνηθούν να δηλώσουν τα στοιχεία τους, θα βλέπουν τους λογαριασμούς τους να μπλοκάρονται και τις πληρωμές να παρακρατούνται από την εφορία.
Τα στελέχη της ΑΑΔΕ εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι το νέο πλέγμα ελέγχων και η χρήση σύγχρονων εργαλείων θα κλείσει και τα τελευταία παράθυρα φοροδιαφυγής. «Ακόμα και όσοι πιστεύουν ότι μπορούν να ξεφύγουν, γνωρίζουν πλέον ότι ο ελεγκτικός μηχανισμός έχει όλα τα δεδομένα για να τους εντοπίσει», σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Η εικόνα που σχηματίζεται είναι σαφής: το ηλεκτρονικό εμπόριο, που τα τελευταία χρόνια γνώρισε τεράστια άνθηση, δεν μπορεί πλέον να λειτουργεί με κανόνες άλλης εποχής. Από τον καφέ που παραδίδεται χωρίς απόδειξη μέχρι το e-shop που πουλάει δεκάδες προϊόντα με αντικαταβολή, όλα περνούν πια κάτω από τον φακό της ΑΑΔΕ. Και το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: όσοι συνεχίσουν να παρανομούν θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα–φωτιά και με το ενδεχόμενο λουκέτου.
protothema.gr
