Η εκστρατεία των Γαλατών στην Ελλάδα με επικεφαλής τον Βρέννο (279 π.Χ.) – Οι σκληρές μάχες με τους Έλληνες στη Φθιώτιδα και τους Δελφούς – Η άγνωστη μάχη στα Κοκκάλια, μεταξύ Φθιώτιδας και Ευρυτανίας και η συντριβή των Γαλατών από Αιτωλούς και Ευρυτάνες
Ένα θέμα που μας είχε απασχολήσει και σε παλαιότερο άρθρο είναι η άγνωστη επιδρομή των Γαλατών στην Ελλάδα, το 279 π.Χ., η σθεναρή αντίσταση των Ελλήνων και η συντριβή των Γαλατών στα Κοκκάλια.
Θα αναφερθούμε και πάλι σήμερα, με λιγότερες λεπτομέρειες, στη γαλατική εισβολή στην Ελλάδα παραθέτοντας νέα στοιχεία και θα εστιάσουμε περισσότερο στη σφαγή των κατοίκων του Καλλίου από τους Γαλάτες και στη μάχη στα Κοκκάλια, τοποθεσία μεταξύ Φθιώτιδας και Ευρυτανίας, όπου Αιτωλοί και Ευρυτάνες συνέτριψαν τους Γαλάτες και τους ανάγκασαν σε άτακτη φυγή.
Δυστυχώς, οι πηγές για τη συγκεκριμένη επιδρομή είναι πολύ λίγες. Μόνο ο Παυσανίας στα «Φωκικά» και ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος κάνουν εκτενή αναφορά, ιδιαίτερα ο Παυσανίας. Ακριβώς 200 χρόνια μετά τη μάχη των Πλαταιών και τη νίκη των Ελλήνων επί των Περσών ήρθε μια άλλη μεγάλη ελληνική νίκη, λιγότερο γνωστή,επί των Γαλατών, οι οποίοι σκόπευαν να εγκατασταθούν στην Ελλάδα αν επικρατούσαν, καθώς συνοδεύονταν από τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Ας δούμε περισσότερες λεπτομέρειες για την άγνωστη αυτή επιδρομή.
Η κατάσταση στην Ελλάδα το 279 π.Χ.
Κατά την προσφιλή τους συνήθεια, οι αρχαίοι Έλληνες πολεμούσαν μεταξύ τους. Στη Μακεδονία, με περιπετειώδη τρόπο και ραδιουργίες έγινε βασιλιάς ο Πτολεμαίος, ο οποίος είχε το προσωνύμιο «Κεραυνός» λόγω της αστραπιαίας δράσης του. Ο «Κεραυνός» φαινόταν εξασφαλισμένος από παντού. Ο Πτολεμαίος της Αιγύπτου ήταν σύμμαχός του, ο Αντίοχος της Ασίας είχε συνάψει ειρήνη μαζί του, τα παιδιά του Λυσίμαχου, ο οποίος σκοτώθηκε στη σύγκρουση με τον Σέλευκο στο Κύρου πεδίον, στη Φρυγία της Μ. Ασίας το 281 π.Χ., είχαν θανατωθεί, ο Πύρρος της Ηπείρου είχε πάει στην Ιταλία για να βοηθήσει τους Ταραντίνους στον αγώνα τους εναντίον των Ρωμαίων, ενώ πιο επικίνδυνος αντίπαλος φαινόταν ο Αντίγονος Γονατάς, γιος του Δημήτριου του Πολιορκητή, ο οποίος κατείχε αρκετές πόλεις της Ελλάδας, κυρίως της Πελοποννήσου και είχε ως συμμάχους τους ισχυρούς εκείνη την εποχή Αιτωλούς. Τον Αντίγονο τον αναχαίτιζαν οι Σπαρτιάτες, οι οποίοι επιδίωξαν να πολεμήσουν εναντίον του, στο όνομα της ελληνικής ανεξαρτησίας. Δεν πέτυχαν τίποτα αξιόλογο, ωστόσο απασχολούσαν τις δυνάμεις του και αποσπούσαν την προσοχή του. Ο εχθρός όμως για τον «Κεραυνό» ήρθε από πολύ μακριά…
Οι Γαλάτες (Κέλτες)
Κλείσιμο
Σύμφωνα με τον Κ. Παπαρρηγόπουλο, οι Γαλάτες είναι οι γνωστότεροι αρχαιότατοι κάτοικοι της Δ. Ευρώπης (Γαλλίας και Μ. Βρετανίας). Αποτελούσαν κλάδο της ινδοευρωπαϊκής φυλής και έφτασαν εκεί από τις μακρινές περιοχές της Ασίας. Από τον 6ο π.Χ. αιώνα κατέβηκαν στην Ισπανία και την Ελβετία, τη νότια Γερμανία, την άνω Ιταλία και την Ουγγαρία, απ’ όπου τον 4ο π.Χ.
αιώνα εμφανίστηκαν στα βόρεια τμήματα της Χερσονήσου του Αίμου.
Το 335 π.Χ. όταν ο Μέγας Αλέξανδρος εκστράτευσε στον Ίστρο (Δούναβη) πήγε σ’ αυτόν πρεσβεία Γαλατών και υπέγραψε συνθήκη ειρήνης, η οποία ανανεώθηκε το 323 π.Χ. με νέα πρεσβεία που έστειλαν οι Γαλάτες στη Βαβυλώνα.
Στα χρόνια των διαδόχων του Αλέξανδρου, γαλατικά φύλα επέδραμαν στη βόρεια Βαλκανική. Το 284 π.Χ. νικήθηκαν από τους Ρωμαίους και έτσι στράφηκαν ανατολικότερα. Η μεγάλη δύναμη του βασιλείου των Θρακών, τους αποθάρρυνε. Όταν όμως άρχισαν οι εμφύλιες συγκρούσεις στην Ελλάδα μεταξύ Σπαρτιατών, Αιτωλών και Αντίγονου, μετά τον θάνατο του Λυσίμαχου και του Σέλευκου και η εκστρατεία του Πύρρου στην Ιταλία, οι Γαλάτες επωφελήθηκαν. Άλλοι με επικεφαλής τον Κερέθριο κινήθηκαν ανατολικά κατά της χώρας των Τριβαλλών και των Θρακών, άλλοι με επικεφαλής τον Βρέννο και τον Ακιχώριο κινήθηκαν κατά της Παννονίας και άλλοι με επικεφαλής τον Βέλγιο κινήθηκαν κατά της Μακεδονίας και της Ιλλυρίας. Ο Πτολεμαίος ο Κεραυνός υποτίμησε τους Γαλάτες και σε μάχη απέναντί τους τον Νοέμβριο του 280 π.Χ. ηττήθηκε και ο ίδιος σκοτώθηκε.
Οι Γαλάτες λεηλάτησαν τη Μακεδονία. Ο Μελέαγρος, αδελφός του «Κεραυνού» που ανέβηκε στον θρόνο δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τους Γαλάτες, με αποτέλεσμα να εκδιωχθεί, όπως και ο Αντίπατρος, συγγενής του Κάσσανδρου ή του Λυσίμαχου. Επικεφαλής των Μακεδόνων ανέλαβε ο ευγενής Σωσθένης που έδιωξε τους βαρβάρους προς την Παννονία και τη Θράκη. Οι Μακεδόνες, γεμάτοι ευγνωμοσύνη ήθελαν να τον κάνουν βασιλιά. Όμως ο ίδιος από σεμνότητα δεν θέλησε να ανέβει στον θρόνο και αρκέστηκε στο αξίωμα του Μακεδόνα Στρατηγού.
Η επιδρομή των Γαλατών στην Ελλάδα
Στις λεπτομέρειες της επιδρομής των Γαλατών στην Ελλάδα αναφερθήκαμε διεξοδικά στο άρθρο μας της 17/2/2016. Θα αναφερθούμε σε συντομία σήμερα σε αυτή και θα εστιάσουμε στη σφαγή των κατοίκων του Καλλίου από τους Γαλάτες και στη συντριβή τους στα Κοκκάλια από Αιτωλούς και Ευρυτάνες.
Σύμφωνα με τον Παυσανία, οι Γαλάτες επέστρεψαν στην πατρίδα τους, μετά την ήττα από τον Σωσθένη. Στα στρατιωτικά τους συμβούλια, ο Βρέννος πρότεινε να εκστρατεύσουν ξανά εναντίον της Ελλάδας, καθώς σ’ αυτή υπήρχαν πολλά χρήματα στα δημόσια ταμεία και αφιερώματα στα ιερά (νομίσματα από χρυσό και ασήμι). Μάλιστα επέλεξε και τον Ακιχώριο ως έναν από τους στρατηγούς του. Συγκέντρωσε 152.000 πεζούς και 20.400 ιππείς, οι οποίοι όμως ουσιαστικά ήταν 61.200, καθώς κανένας από αυτούς συνοδευόταν από δύο σκλάβους που ήταν καλοί ιππείς και είχαν κι αυτοί άλογα. Οι Έλληνες, για μια ακόμα φορά μπροστά στον κίνδυνο ενώθηκαν. Αιτωλοί, Βοιωτοί, Λοκροί, Φωκείς, Μεγαρείς, Αθηναίοι, Αρκάδες κ.ά., συνολικά 27.000. Βοήθεια 500 ανδρών έστειλε στους Έλληνες ο Αντίγονος με επικεφαλής τον Μακεδόνα Αριστόδημο και 500 άνδρες επίσης, ο βασιλιάς της Συρίας Αντίοχος με αρχηγό τον Τελέσαρχο. Στρατηγός του ελληνικού στρατού ήταν ο Αθηναίος Κάλλιππος του Μοιροκλή. Δεν μπόρεσε να κρατήσει τα περάσματα του Σπερχειού, αλλά κατέλαβε τις Θερμοπύλες έχοντας μαζί του σημαντική ναυτική δύναμη.
Ο Βρέννος, όταν έφτασε στη Φθιώτιδα διέταξε 10.000 Γαλάτες να περάσουν κολυμπώντας τον Σπερχειό. Στη συνέχεια διέταξε όσους Έλληνες κατοικούσαν γύρω από τον Μαλιακό να ζεύξουν με γέφυρες τον ποταμό. Αυτοί το έκαναν πρόθυμα, φοβούμενοι για τη ζωή τους. Αφού πέρασαν από τις γέφυρες οι Γαλάτες έφτασαν στην Ηράκλεια και τη λεηλάτησαν, ενώ σκότωσαν όσους είχαν καταφύγει στα χωράφια για προστασία. Ο Βρέννος έμαθε από λιποτάκτες πόσοι Έλληνες είχαν συγκεντρωθεί στις Θερμοπύλες και την επόμενη ημέρα, μόλις ανέτειλε ο ήλιος, διέταξε επίθεση. Οι Έλληνες πολέμησαν συντεταγμένα. Το ιππικό ήταν άχρηστο λόγω των εδαφικών συνθηκών, ενώ και ο εξοπλισμός των Γαλατών ήταν κατώτερος. Επίσης, υστερούσαν σε πολεμική εμπειρία. Ήταν όμως σκληροί πολεμιστές. Ακόμα κι όταν οι Έλληνες τους χτυπούσαν με πέλεκεις, μαχαίρια ή και ακόντια, πολεμούσαν μέχρι να πεθάνουν. Κάποιοι μάλιστα έβγαζαν τα δόρατα από τα σώματά τους και τα πετούσαν προς τους Έλληνες. Σημαντική ήταν η βοήθεια των Αθηναίων, που με μεγάλο κίνδυνο χτυπούσαν από το πλάι τους Γαλάτες, οι οποίοι βρέθηκαν σε δεινή θέση και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στο στρατόπεδό τους. Την 7η μέρα μετά την έναρξη της μάχης, ένας λόχος Γαλατών επιχείρησε να ανέβει στην Οίτη. Εκεί υπήρχε ένα μονοπάτι που οδηγούσε στα ερείπια της Τραχίνας και πάνω από αυτή το ιερό της Τραχινίδας Αθηνάς, όπου υπήρχαν πολλά αφιερώματα. Υπολόγισαν ότι θα μπορούσαν να λεηλατήσουν το ιερό, το οποίο όμως το υπεράσπιζαν οι άνδρες του Τελέσαρχου. Αυτοί αμύνθηκαν γενναία και απώθησαν τους Γαλάτες. Ο (Σύρος) Τελέσαρχος «άνδρας αφοσιωμένος στους Έλληνες περισσότερο από κάθε άλλον», κατά τον Παυσανία, δυστυχώς σκοτώθηκε…
Οι Γαλάτες βρέθηκαν σε αδιέξοδο. Τότε, ο ευφυής Βρέννος σκέφτηκε ότι αν απομάκρυνε από το πεδίο της μάχης τους ικανότατους πολεμιστές Αιτωλούς θα μπορούσε να επικρατήσει. Αποφάσισε λοιπόν να αναγκάσει τους Αιτωλούς να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Διάλεξε 40.000 πεζούς και 800 ιππείς και όρισε επικεφαλής τους, τον Ορεστόριο και τον Κόμβουτη. Αυτοί προχώρησαν στη Φθιώτιδα μέσα από τις γέφυρες του Σπερχειού και έφτασαν στο Κάλλιο, πόλη της Αιτωλίας όπου προέβησαν σε πρωτοφανούς αγριότητας εγκλήματα στα οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια. Οι Γαλάτες επέστρεφαν από τον ίδιο δρόμο στο στρατόπεδό τους.
Όμως οι Πατρείς (Πατρινοί), οι μόνοι από τους Αχαιούς που ήρθαν σε βοήθεια των Αιτωλών οι Ευρυτάνες και οι Αιτωλοί, άντρες και γυναίκες επιτέθηκαν εναντίον των βαρβάρων. Από τους 40.000 Γαλάτες, οι λιγότεροι από τους μισούς επέστρεψαν στο στρατόπεδό τους. Και στη μάχη αυτή, στα Κοκκάλια, όπου οστά Γαλατών σώζονται ακόμα, θα αναφερθούμε στη συνέχεια.
Στο μεταξύ, ο Βρέννος με 40.000 άνδρες κινήθηκε προς τα νώτα των Ελλήνων, με υπόδειξη των Ηρακλεωτών και των Αινιάνων, που ήθελαν να αποφύγουν βαρβαρικά αντίποινα. Αυτό έγινε από την Ανοπαία Οδό, μέσω της οποίας με υπόδειξη του Εφιάλτη, ο Μήδος Υδάρνης βρέθηκε στα νώτα των Ελλήνων (Σπαρτιατών και Θεσπιέων) και του Λεωνίδα το 480 π.Χ! Εκεί, υπήρχαν Φωκείς που φύλαγαν το πέρασμα. Όμως εκείνη τη μέρα είχε πέσει πυκνή ομίχλη και δεν αντιλήφθηκαν έγκαιρα τους Γαλάτες. Όταν οι τελευταίοι πλησίασαν οι Φωκείς ρίχτηκαν πάνω τους και ξεκίνησε μια σκληρή, αλλά άνιση μάχη. Οι Φωκείς, σωστά κατά τη γνώμη μας, σταμάτησαν τη σύγκρουση και έσπευσαν να ενημερώσουν τους υπόλοιπους Έλληνες, οι οποίοι ανέβηκαν στις αθηναϊκές τριήρεις και επέστρεψαν στις πατρίδες τους.
Ο Βρέννος πλέον αποφάσισε να κινηθεί εναντίον των Δελφών, για να λεηλατήσει το μαντείο και τους θησαυρούς του. Οι κάτοικοι των Δελφών έντρομοι απευθύνθηκαν στο μαντείο, όπου έλαβαν τη απάντηση ότι ο θεός Απόλλων θα υπερασπιζόταν ό,τι του ανήκε. Δεν ήταν όμως μόνοι τους οι κάτοικοι των Δελφών. Έσπευσαν για βοήθεια Φωκείς, τετρακόσιοι οπλίτες από την Άμφισσα, λίγοι Αιτωλοί αρχικά και αργότερα και άλλοι 1.200 με επικεφαλής τον Φιλόμηλο. Στον στρατό του Ακιχώριου έκαναν καταδρομικές επιθέσεις οι Αιτωλοί. Ο Βρέννος στρατοπέδευσε κοντά στους Δελφούς. Το μέρος όπου είχε στρατοπεδεύσει όμως άρχισε να σείεται, ενώ αστραπές και βροντές προκάλεσαν τρόμο στους Γαλάτες. Παράλληλα, μορφές ηρώων όπως ο Υπέροχος, ο Λαόδικος, ο Πύρρος και ο Φύλακος, ο τοπικός ήρωας των Δελφών εμφανιζόταν σαν οράματα! Οι Φωκείς πολέμησαν γενναία. Ξεχωριστή μνεία γίνεται για τον νεαρό Αλεξίμαχο που σκοτώθηκε στη μάχη με τους Γαλάτες. Οι συμπολίτες του έφτιαξαν αργότερα εικόνα του που την έστειλαν στον Απόλλωνα, στους Δελφούς.
Τη νύχτα, οι βάρβαροι αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα από το χιόνι και το κρύο και από τους βράχους που έπεφταν πάνω τους σκοτώνοντας όχι μόνο ένα-δύο, αλλά ακόμα και τριάντα Γαλάτες που ήταν συγκεντρωμένοι σ’ ένα μέρος. Το πρωί οι Έλληνες ξεκίνησαν να επιτίθενται στους Γαλάτες, ενώ οι Φωκείς που γνώριζαν άριστα τα μέρη βρέθηκαν, περπατώντας μέσα στα χιόνια, στα νώτα των βαρβάρων και τους έριχναν βέλη και ακόντια. Οι Γαλάτες συνέχισαν να μάχονται, αλλά όταν τραυματίστηκε ο Βρέννος αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν σκοτώνοντας όσους συμπατριώτες τους είχαν τραυματιστεί και δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν τους υπόλοιπους. Στρατοπέδευσαν εκεί που τους βρήκε η νύχτα και στις τάξεις τους επικράτησε πανικός (από τον θεό Πάνα). Μερικοί νόμιζαν ότι άκουγαν ποδοβολητά αλόγων που έρχονταν εναντίον τους και έφοδο εχθρών. Η ψευδαίσθηση μεταδόθηκε σε όλους. Πήραν τα όπλα και άρχισαν να αλληλοσκοτώνονται! Η μανία που προκλήθηκε από τον Πάνα τους έκανε να πιστεύουν ότι αυτοί που τους επιτίθενται είναι Έλληνες. Οι Φωκείς ήταν οι πρώτοι που καταλάβαν όταν ξημέρωσε τι είχε γίνει και επιτέθηκαν με μεγάλη ορμή στους Γαλάτες. Παράλληλα, φρουρώντας τα αγροκτήματά τους δεν άφηναν τους βαρβάρους να βρουν τροφή. 6.000 Γαλάτες σκοτώθηκαν σε μάχες στη Φωκίδα, 10.000 από τον πανικό και άλλοι 10.000 πέθαναν από πείνα. Στους Δελφούς πήγαν κάποιοι Αθηναίοι για να δουν τι έγινε. Αφού έμαθαν τι συνέβηκε στους Γαλάτες επέστρεψαν στην πόλη τους μεταφέροντας τα νέα. Οι Αθηναίοι ξεκίνησαν εκστρατεία εναντίον των Γαλατών. Στην πορεία ενώθηκαν με τους Βοιωτούς και στήνοντας ενέδρες σκότωσαν πολλούς Γαλάτες. Οι στρατοί των Βρέννου και Ακιχώριου ενώθηκαν, αλλά δέχονταν αλλεπάλληλες επιθέσεις από τους Αιτωλούς. Ελάχιστοι έφτασαν ζωντανοί στο στρατόπεδό τους στην Ηράκλεια. Ο Βρέννος, αν δεν είχε τραυματιστεί πολύ σοβαρά προτίμησε να αυτοκτονήσει πίνοντας ανέρωτο κρασί. “Λένε ότι (αυτό το έκανε) από τον φόβο και την ντροπή για τους πολίτες, επειδή έγινε αιτία συμφορών για την Ελλάδα”, γράφει ο Παυσανίας. Μετά από αυτό, οι βάρβαροι έφυγαν από το στρατόπεδο και πήγαν στον Σπερχειό όπου, εκτός από τους Αιτωλούς που τους έκαναν διαρκώς επιθέσεις, είχαν να αντιμετωπίσουν πλέον τους Θεσσαλούς (τους κατοίκους της Φθιώτιδας) και τους Μαλιείς. Ο Παυσανίας γράφει, με μια δόση υπερβολής, ότι κανένας Γαλάτης δεν έφτασε σώος στην πατρίδα του…
Η σφαγή στο Κάλλιο
Το Κάλλιο ή Καλλίπολις ήταν σημαντική πόλη των Αιτωλών στην αρχαιότητα, χτισμένη σε οχυρή τοποθεσία στις όχθες του ποταμού Δάφνου (σήμερα Μόρνου). Οι Καλλιείς (Θουκυδίδης 3,94,3) ήταν αιτωλικό φύλο που κατοικούσε στο ανατολικό ορεινό τμήμα της Αιτωλίας. Ο «ποδώκεις» (γοργοπόδαροι, γρήγοροι στα πόδια) και σκληροτράχηλοι Καλλιείς ταλαιπώρησαν αφάνταστα το αθηναϊκό εκστρατευτικό σώμα που επιχείρησε το 426 π.Χ. με επικεφαλής τον Στρατηγό Δημοσθένη να καταλάβει την Αιτωλία. Υπολείμματα από τα τείχη της πόλης και πολλά ίχνη οικοδομημάτων της διασώζονταν ως τα τέλη της δεκαετίας του 1970 στο λεγόμενο «κάστρο του Βελούχοβου» (το οποίο ταυτίζεται από πολλούς με το αρχαίο Κάλλιο) κοντά στο Λιδορίκι. Το μεγαλύτερο μέρος τους όμως καλύφθηκε το 1980 από τα νερά της τεχνητής λίμνης του Μόρνου, που κατασκευάστηκε για την υδροδότηση της πρωτεύουσας. Σωστικές ανασκαφές που έγιναν μεταξύ 1977-1980, διέσωσαν κάποια αρχαία ευρήματα. Στο Κάλλιο, οι Γαλάτες έσφαξαν όλους τους άνδρες νέους και ηλικιωμένους και τα μωρά πάνω στο στήθος της μητέρας τους. Όσα ήταν πιο παχιά, αφού τα σκότωναν έπιναν το αίμα τους και έτρωγαν τις σάρκες τους. Πολλές γυναίκες, παντρεμένες και παρθένες αυτοκτόνησαν. Όσες έπεσαν στα χέρια των Γαλατών βιάζονταν κατ΄ εξακολούθηση. Κάποιες απ’ αυτές έβρισκαν τα μαχαίρια των βαρβάρων και αυτοκτονούσαν. Σχεδόν όλες οι υπόλοιπες πέθαναν από πείνα ή αϋπνία, γιατί οι βάρβαροι ασελγούσαν ασταμάτητα πάνω τους, ακόμα και σε ετοιμοθάνατες ή νεκρές…
Τα Κοκκάλια
Όπως αναφέραμε, οι Γαλάτες επέστρεφαν στο στρατόπεδο τους, μετά τα εγκλήματα στο Κάλλιον από τον ίδιο δρόμο. Στη διαδρομή όμως, στην τοποθεσία που σήμερα λέγεται Κοκκάλια και βρίσκεται στα σύνορα Αιτωλίας – Ευρυτανίας, ανάμεσα στα σημερινά χωριά Πουγκάκια και Παλαιοχώρι, ένα πλήθος Αιτωλών, ανδρών και γυναικών, οι οποίες ήταν μανιασμένες απ’ όσα έγιναν στο Κάλλιο άρχισαν να εκτοξεύουν βέλη και ακόντια εναντίον των Γαλατών, που είχαν μόνο τις ασπίδες τους.
Η εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ – ΛΑΡΟΥΣ – ΜΠΡΙΤΑΝΝΙΚΑ, τοποθετεί τα «Κοκκάλια» στη ράχη Λάσπης(Αγίου Νικολάου) – Κρικέλλου, ενώ ο φιλόλογος Ιωάννης Βορτσέλας, εκεί που ενώνονται τα όρη Οξυά και Τυμφρηστός. Ο ιστορικός ερευνητής Μάριος Γκιόλιας γράφει ότι ως το 1838 διατηρούνταν στα Κοκκάλια τα λιθοδομικά ερείπια αρχαίου οχυρωματικού πύργου ή τροπαίου που είχε στηθεί εκεί. Το όνομα «Κοκκάλια» οφείλεται στα πολυάριθμα ανθρώπινα οστά που βρίσκονταν εκεί (από το paleochori.gr, άρθρο του Κωνσταντίνου Ν. Παπαπαναγιώτου).
Η μάχη στα Κοκκάλια είναι μία από τις σημαντικότερες της ελληνικής ιστορίας. Αν οι Γαλάτες επέστρεφαν αλώβητοι στο στρατόπεδό τους θα ήταν πολύ εύκολο να κινηθούν προς τον νότο και να καταλάβουν την Πελοπόννησο και την Αττική και φυσικά την Αθήνα. Όπως αναφέραμε στην αρχή του άρθρου, οι Γαλάτες σκόπευαν να εγκατασταθούν στην Ελλάδα. Όσοι γλίτωσαν από την πανωλεθρία σε Φθιώτιδα, Φωκίδα και Ευρυτανία – Αιτωλία, με αρχηγό τον Κομοντόριο εγκαταστάθηκαν στη Θράκη, όπου ίδρυσαν το δικό τους βασίλειο με το όνομα Τύλη και πρώτο βασιλιά τον Κομιντόριο. 60 χρόνια αργότερα, οι Θράκες επαναστάτησαν και ανέκτησαν την ανεξαρτησία τους, ενώ οι Γαλάτες έφυγαν και πήγαν στη Μικρά Ασία, όπου εγκαταστάθηκαν οριστικά στην περιοχή που ονόμασαν Γαλατία. Αυτοί είναι οι “Γαλάτες” των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου. Φυσικά, η εισβολή των Γαλατών στην Ελλάδα, δεν διδάσκεται στα σχολεία…Σήμερα, στα «Κοκκάλια», 4 χλμ. μετά τις Ράχες Τυμφρηστού, σε υψόμετρο 1.400 μ. υπάρχει μνημείο για όλους και όλες που έδωσαν τη ζωή τους το 279 π.Χ. για την ελευθερία αυτής της χώρας, που τόσο πολύ λοιδορείται σήμερα από αγράμματους, ανιστόρητους, πεμπτοφαλαγγίτες και αργυρώνητους επήλυδες…
Πηγές: ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, «ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ», ΤΟΜΟΣ 9, «Φωκικά», Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, 1992
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ, «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ», ΒΙΒΛΙΟ ΕΒΔΟΜΟ, Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, 1992.
Πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για τη μάχη στα Κοκκάλια μπορείτε να βρείτε και στο άρθρο του κύριου Κ. Ν. Παπαπαναγιώτου, στο paleochori.gr, στο άρθρο «ΓΑΛΑΤΕΣ» (Μάχη στα «Κοκκάλια» το 279 π.Χ.), στο οποίο αναφερθήκαμε και παραπάνω.
protothema.gr
